Hayatın belirli dönemlerinde herkes zaman zaman değersizlik hissi yaşayabilir. Bu his, kendimizi yetersiz, önemsiz veya sevilmeyen biri olarak algılamamıza neden olabilir. Peki, değersizlik hissi tam olarak nedir, neden ortaya çıkar ve bu hissin üstesinden nasıl gelebiliriz? Bu yazıda bu sorulara yanıt arayacağız.
Değersizlik Hissi Nedir?
Değersizlik hissi, kişinin kendisini başkalarıyla kıyasladığında yetersiz ve eksik hissetmesi durumudur. Bu his, kişinin özgüvenini zedeleyebilir, motivasyonunu düşürebilir ve genel yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir. Değersizlik hissi, kişisel algılar ve duygusal tepkilerle ilişkilidir ve genellikle kişinin kendisine yönelik olumsuz düşünceleriyle beslenir.
Neden Oluşur?
Değersizlik hissi çeşitli nedenlere dayanabilir. Bu nedenlerden en sık karşılaşılanları aşağıdaki gibi sıralayabiliriz.
- Çocukluk Dönemi Deneyimleri: Çocukluk döneminde yaşanan travmatik olaylar, ebeveynlerin eleştirileri veya yetersiz ilgi, kişinin kendini değersiz hissetmesine neden olabilir.
- Başarısızlık Deneyimleri: Hayatta karşılaşılan başarısızlıklar, kişinin kendini yetersiz hissetmesine yol açabilir.
- Toplumsal Baskılar: Sosyal medya ve toplumun dayattığı mükemmellik standartları, bireylerin kendilerini başkalarıyla kıyaslayarak değersiz hissetmelerine neden olabilir.
- Düşük Özsaygı: Kişinin kendine olan saygısının düşük olması, değersizlik hissini besleyebilir.
- Travmalar ve Kayıplar: Yaşanan kayıplar, travmalar ve zorlu yaşam olayları, kişinin kendini değersiz hissetmesine sebep olabilir.
Değersizlik Hissinin Belirtileri
Değersizlik hissinin birçok belirtisi bulunmaktadır. Bu belirtiler her bir bireyde farklılık gösterebilir. En yaygın şekilde karşılaşılan belirtileri şu şekilde sıralayabilmek mümkündür.
- Sürekli Kendini Eleştirme:
- Kişi, sürekli olarak kendini eleştirir ve yetersiz bulur.
- Kendi hatalarını büyütme eğilimindedir.
- Başarıları Küçümseme:
- Elde ettiği başarıları önemsiz görür ve değersizleştirir.
- “Bu zaten kolaydı” veya “Herkes yapabilirdi” gibi düşünceler geliştirir.
- Başkalarının Onayına Aşırı İhtiyaç:
- Sürekli başkalarının onayını ve takdirini arar.
- Başkalarının görüşleri doğrultusunda hareket eder.
- Sosyal Ortamlardan Kaçınma:
- Sosyal etkinliklere katılmaktan kaçınır.
- Kalabalık ortamlarda rahatsız hisseder ve geri planda kalmayı tercih eder.
- Karar Verme Güçlüğü:
- Karar verirken aşırı tereddüt eder ve kararsızlık yaşar.
- Yanlış karar verme korkusuyla adım atmaktan çekinir.
- Depresyon ve Anksiyete:
- Sürekli üzüntü, kaygı ve umutsuzluk hisseder.
- Bu duygular günlük yaşamını olumsuz etkiler.
- Kendini İzole Etme:
- Arkadaşlardan ve aileden uzaklaşır.
- Yalnız kalmayı tercih eder ve sosyal etkileşimden kaçınır.
- Öz Bakımı İhmal Etme:
- Kendi fiziksel ve duygusal sağlığına gereken önemi vermez.
- Kötü beslenme, uyku düzeninin bozulması ve hijyen eksikliği gibi belirtiler gösterebilir.
- Kıskançlık ve Kıyaslama:
- Sürekli olarak kendini başkalarıyla kıyaslar ve onların başarılarını kıskanır.
- Başkalarının mutluluğu karşısında kendi değersizliğini daha fazla hisseder.
- Öz Güven Eksikliği:
- Kendi yeteneklerine ve potansiyeline güvenmez.
- Yeni şeyler denemekten ve risk almaktan korkar.
Bu belirtiler, kişinin kendini değersiz hissettiğinin göstergeleri olabilir ve bu durum, kişinin genel yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyebilir. Eğer bu belirtilerden bazılarını yaşıyorsanız, bir uzmandan yardım almayı düşünebilirsiniz.
Başa Çıkma Yöntemleri
Bu hisle başa çıkmak tabii ki mümkündür. Ancak zaman ve çaba gerektirebilir. Bu süreci kolaylaştıracak bazı yöntemleri aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür:
- Olumlu Kendilik Algısı Geliştirin:
- Her gün kendinizle ilgili olumlu düşünceler üretin. Olumlu yönlerinizi ve başarılarınızı hatırlayın. Kendinize sevgi dolu ve destekleyici bir şekilde yaklaşın.
- Kendinizi Tanıyın:
- Kendi değerlerinizi, ilgi alanlarınızı ve yeteneklerinizi keşfedin. Bu, kendinizi daha iyi anlamanıza ve kabul etmenize yardımcı olabilir. Günlük tutma veya meditasyon gibi yöntemlerle içsel düşüncelerinizi keşfedin.
- Gerçekçi Hedefler Belirleyin:
- Ulaşılabilir ve gerçekçi hedefler koyarak, bu hedeflere ulaşmanın tadını çıkarın. Küçük başarılar, özgüveninizi artırabilir ve kendinizi daha değerli hissetmenize yardımcı olabilir.
- Kendinize İyi Bakın:
- Sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz ve yeterli uyku gibi fiziksel sağlık alışkanlıkları edinin. Stres yönetimi için gevşeme teknikleri uygulayın.
- Destek Alın:
- Profesyonel bir terapist veya danışmandan yardım alın. Profesyonel destek, duygusal sağlığınızı güçlendirebilir. Grup terapisi veya destek gruplarına katılmayı düşünebilirsiniz.
- Olumsuz Düşünceleri Yeniden Çerçeveleyin:
- Kendinizi eleştiren olumsuz düşünceleri fark edin ve bunları daha yapıcı düşüncelerle değiştirin. Olumsuz düşüncelerinizin doğruluğunu sorgulayın ve daha gerçekçi bir bakış açısı geliştirin.
- Sosyal Destek Arayın:
- Aile ve arkadaşlarınızla duygularınızı paylaşın. Destek görmek, yalnız olmadığınızı hissetmenize yardımcı olabilir. Sosyal etkinliklere katılarak, yeni insanlarla tanışın ve sosyal ağınızı genişletin.
- Kendinizi Affedin:
- Geçmişteki hatalarınızı ve başarısızlıklarınızı kabul edin ve bunlar üzerinde durmayı bırakın. Kendinizi affetmek, duygusal iyileşme sürecinin önemli bir parçasıdır.
- Hobiler ve İlgi Alanlarına Yönelin:
- Sevdiğiniz ve keyif aldığınız aktivitelerle meşgul olun. Bu, kendinizi daha değerli hissetmenize yardımcı olabilir. Yeni beceriler öğrenmek, kendinize olan güveninizi artırabilir.
- Başarılarınızı Kutlayın:
- Küçük veya büyük, her başarınızı kutlayın ve kendinizi ödüllendirin. Başarılarınızın farkına varmak, kendinize olan güveninizi ve değerinizi artırabilir.
Değersizlik hissi, pek çok insanın zaman zaman karşılaştığı zorlayıcı bir duygudur. Bu hisle başa çıkmak, kendinize olan güveninizi artırmak ve yaşam kalitenizi iyileştirmek mümkündür. Kendinize karşı daha nazik olun, olumlu yönlerinize odaklanın ve gerektiğinde profesyonel destek almaktan çekinmeyin. Unutmayın, herkes değerlidir ve siz de öylesiniz.
Kendinize iyi bakın ve unutmayın: Siz, kendi hikayenizin baş kahramanısınız.
Kaynaklar:
https://www.healthdirect.gov.au/feeling-worthless
https://www.verywellmind.com/things-to-do-if-you-are-feeling-worthless-5087740
https://www.betterhelp.com/advice/self-esteem/self-esteem-why-do-i-feel-worthless
Enerji çalışmaları ve daha fazlası için hazırlamış olduğum videolara buradan ulaşabilirsiniz.
Danışmanlık ve Eğitimlerim hakkında bilgi almak için benimle irtibata geçebilirsiniz.