Günümüzde, duygusal zekânın ve kişisel gelişimin önemi giderek artmaktadır. Bu bağlamda, “yüksek duyarlı kişi” olarak adlandırılan bireylerin özel bir yeri vardır. Yüksek duyarlı kişiler veya diğer adıyla “Highly Sensitive Person (HSP), çevrelerindeki duygusal ipuçlarına, başkalarının hislerine ve genel atmosfere karşı olağanüstü bir hassasiyet sergileyen bireylerdir. Bu yazıda sizlere, bu özelliklerle donatılmış bir yüksek duyarlı kişi kimdir ve bu özellikleri nasıl yönetebilir gibi konuları açıklayacağım.

Yüksek Duyarlı Kişi Nedir?

Hayli duyarlı kişilik, Dr. Elaine N. Aron tarafından 1996 yılında tanımlanmış bir özelliktir. Aron’a göre, hayli duyarlı kişiler çevresel uyarıcılara karşı daha derinlemesine işlem yaparlar, duygusal tepkileri daha kuvvetlidir ve diğer insanların hislerini daha iyi anlarlar. Bu kişiler genellikle sanat, müzik ve yaratıcı faaliyetlere karşı büyük bir ilgi gösterirler.

Yüksek Duyarlı Kişilerin Özellikleri

1. Empati Yeteneği: Yüksek duyarlı kişiler, çevrelerindeki insanların hislerini anlama konusunda üst düzey bir yeteneğe sahiptirler. Empati duygularıyla diğer insanların deneyimlerine katılarak, daha derin ve anlamlı ilişkiler kurabilirler.
2. Detaylara Duyarlılık: Hayli duyarlı kişiler, detaylara karşı artan bir farkındalığa sahiptirler. Bu, estetik, görsel detaylar veya çevresel değişiklikler gibi konularda daha fazla dikkat gösterdikleri anlamına gelir.
3. Duyarlılık ve Düşünce Derinliği: Yüksek duyarlı kişiler genellikle düşündükleri ve hissettikleri konusunda derinlemesine düşünürler. Bu, hayatın anlamı, insan ilişkileri ve içsel refah gibi konularda daha fazla içsel keşif yapmalarına neden olabilir.
4. Yaratıcılık ve Sanatsal İlgi: Sanat, müzik ve diğer yaratıcı faaliyetlere karşı büyük bir eğilim gösterme eğilimindedirler. Bu tür aktiviteler, duygusal ifade ve denge bulma konusunda onlara yardımcı olabilir.

Yüksek Duyarlı Kişi Olmak Bir Hastalık mıdır?

Hayli duyarlı kişilik, bir hastalık değildir. Duyarlılık, genellikle bireyin genetik yapısı, çevresel etmenler ve kişisel deneyimlerle şekillenen bir özelliktir. “Hayli duyarlı kişi” ifadesi, Dr. Elaine N. Aron’un duyarlılık konseptini tanımladığı ve özellikle duygusal uyaranlara karşı yoğun bir şekilde tepki veren bireyleri ifade etmek için kullanılmaktadır.

Duyarlılık, genellikle birçok olumlu özellikle ilişkilendirilen bir özelliktir, ancak bazen aşırı duyarlılık, kişinin günlük yaşamda karşılaştığı zorluklarla baş etmesini zorlaştırabilir. Örneğin, aşırı uyarılma durumlarına daha fazla tepki verebilir veya eleştirilere karşı daha duyarlı olabilirler.

Ancak bu durum, duyarlı kişilik özelliğinin bir hastalık olduğu anlamına gelmez. Duyarlılık, bireyin dünya ile etkileşimde farklı bir yaklaşım benimsemesini sağlayabilir ve bu özellik birçok durumda pozitif bir şekilde ifade edilebilir. Eğer bir kişi duyarlılık özelliğini yönetmekte zorlanıyorsa veya bu durum yaşam kalitesini olumsuz etkiliyorsa, profesyonel bir danışmanlık veya terapi yardımı almak faydalı olabilir. Ancak bu durum, bir hastalık olarak değerlendirilmez.

Yüksek Duyarlı Kişi Olmanın Sebepleri Nelerdir?

Hayli duyarlı kişilik özelliklerine sahip olmanın birçok faktörü olabilir. Bu faktörler genellikle genetik, çevresel ve kişisel deneyimlere dayanır. İşte hayli duyarlı kişilik özelliklerine neden olabilecek bazı faktörler:

1. Genetik Yatkınlık: Bazı araştırmalara göre, duyarlılık özellikleri genetik faktörlere bağlı olabilir. Ailesinde duyarlı kişilik özelliklerine sahip bireyler olan kişilerde, bu özellikleri miras alma olasılığı artabilir.
2. Çevresel Etkiler: Çocukluk döneminde yaşanan çevresel etkileşimler, duyarlı kişilik özelliklerini şekillendirebilir. Özellikle duygusal olarak destekleyici bir çevrede büyüyen bireyler, duyarlılık özelliklerini daha fazla geliştirebilirler.
3. Nörolojik Faktörler: Beynin işleyişi ve yapısı da duyarlı kişilik özelliklerini etkileyebilir. Bazı çalışmalar, bu özelliklerle ilişkilendirilen beyin bölgelerinin farklı aktivitelerine işaret etmektedir.
4. Kişisel Deneyimler: Yaşanılan travmatik olaylar veya derin hissedilen deneyimler, duyarlı kişilik özelliklerini artırabilir. Bu tür deneyimler, duygusal derinliği ve empatiyi artırabilir.
5. Sanatsal ve Yaratıcı Yetenekler: Hayli duyarlı kişilere sıklıkla yaratıcı ve sanatsal yeteneklerle ilgili güçlü bir eğilim atfedilir. Bu yetenekler de duyarlı kişilik özelliklerini destekleyebilir veya bu özelliklere sahip bireylerin bu alanlarda kendilerini daha ifade edebilmelerine yardımcı olabilir.

Bu faktörler genellikle bir araya gelerek bireyin duyarlı kişilik özelliklerini belirler. Ancak unutulmamalıdır ki, duyarlılık birçok durumda olumlu bir özellik olarak kabul edilir. Empati, derin düşünce ve yaratıcılık gibi olumlu yönlerle ilişkilendirilebilen bir özelliktir.

Yüksek Duyarlı Kişilerin Zorlukları

1. Aşırı Uyarılma: Yoğun duyarlılıkları nedeniyle, hayli duyarlı kişiler aşırı uyarılmış hissedebilirler. Gürültü, yoğun insan etkileşimi veya çeşitli duyusal uyarıcılar, onları kolayca yorabilir.
2. Eleştirilere Duyarlılık: Hayli duyarlı kişiler, eleştirilere karşı daha duyarlı olabilirler. Olumsuz geri bildirim, onları daha fazla etkileyebilir ve bu da özsaygılarını zedeleme potansiyeline sahiptir.
3. Sınırların Belirlenmesi: Hayli duyarlı kişiler, sıklıkla başkalarının ihtiyaçlarına aşırı duyarlılık göstererek kendi sınırlarını belirleme konusunda zorlanabilirler. Bu, zamanlarını ve enerjilerini etkili bir şekilde yönetmelerini zorlaştırabilir.

Yüksek Duyarlı Kişilerin Sağlıklı Bir Yaşam Sürmeleri İçin İpuçları

1. Sınırlar Koyma: Kendi sınırlarını belirlemek, hayli duyarlı kişilerin kendilerini korumalarına yardımcı olabilir. İhtiyaç duydukları zaman yalnız kalmak ve dinlenmek önemlidir.
2. Duygusal İyi Hissetme Aktiviteleri: Yoga, meditasyon veya sanat gibi duygusal iyi hissettiren aktiviteler, hayli duyarlı kişilerin içsel dengeyi bulmalarına yardımcı olabilir.
3. Olumlu İnsan İlişkileri: Sağlıklı, destekleyici ilişkiler kurmak, hayli duyarlı kişilerin duygusal refahlarını artırabilir.
4. Kendini Kabul Etme: Hayli duyarlı kişilerin kendilerini olduğu gibi kabul etmeleri ve duyarlılıklarını bir güç olarak görmeleri önemlidir. Bu özellikleriyle barış içinde olmaları, sağlıklı bir yaşam sürmelerine yardımcı olabilir.

Sonuç olarak, yüksek duyarlı kişilik özellikleri, zengin bir iç dünya ve derin duygusal anlayış sunar. Ancak, bu özelliklerin yönetilmesi ve denge içinde tutulması, hayli duyarlı kişilerin sağlıklı bir yaşam sürmelerine yardımcı olabilir. Kendilerini tanımak, sınırlarını belirlemek ve duygusal iyi hissettiren aktivitelere yönelmek, bu kişilerin yaşam kalitesini artırabilir.

Kaynaklar:

https://medium.com/türkiye/yüksek-duyarlı-kişi-hsp-olduğunuzu-gösteren-7-özellik-e54ffa775e46#:~:text=HSP (Highly Sensitive Person) ya,içeren mizaç veya kişilik özelliğidir.”

https://www.psychologytoday.com/us/basics/highly-sensitive-person

https://www.health.com/highly-sensitive-person-7563584

Enerji çalışmaları ve daha fazlası için hazırlamış olduğum videolara buradan ulaşabilirsiniz.

Danışmanlık ve Eğitimlerim hakkında bilgi almak için benimle irtibata geçebilirsiniz.

İletişim Formu – Whatsapp – Telefon ile Arama