Kurban psikolojisi, hayatımızın farklı dönemlerinde hepimizin karşılaşabileceği bir durumdur. Ancak, bu psikolojiye hapsolmak, yaşam kalitemizi ciddi anlamda düşürebilir ve bizi sürekli bir mağduriyet hissi içinde bırakabilir. Bu yazıda, kurban psikolojisinin ne olduğundan, nasıl oluştuğundan ve bu durumdan nasıl kurtulabileceğinizden bahsedeceğim.
Kurban Psikolojisi Nedir?
Konuya bu psikolojinin ne olduğunu tanımlayarak başlayalım. Kurban psikolojisi, bireylerin yaşadıkları olumsuz durumlar karşısında sürekli olarak kendilerini kurban gibi hissetmeleri ve bu hissiyatı bir yaşam tarzı haline getirmeleridir. Bu kişiler, başlarına gelen kötü olayları sürekli olarak dış faktörlere, diğer insanlara veya talihsizliklere bağlama eğilimindedirler. Bu durum, bireylerin kendi yaşamları üzerindeki kontrol hissini kaybetmelerine ve çaresizlik duygusuna kapılmalarına neden olabilir.
Kurban Psikolojisinin Sebepleri
1. Geçmiş Travmalar: Çocuklukta veya yetişkinlikte yaşanan travmatik deneyimler, kurban psikolojisi gelişmesine neden olabilir. Bu tür deneyimler, kişilerde sürekli olarak tehdit altında oldukları hissini pekiştirir.
2. Aile Dinamikleri: Aile içinde sürekli eleştirilen, aşağılanan veya değersiz hissettirilen bireyler, ilerleyen yaşlarda kurban psikolojisine daha yatkın hale gelirler. Aile içindeki olumsuz ilişkiler, bireyin özgüvenini zedeleyerek kendini kurban gibi hissetmesine neden olabilir.
3. Öğrenilmiş Çaresizlik: Tekrar tekrar yaşanılan başarısızlıklar sonucunda, ne yaparlarsanız yapın bir şeyi değiştiremeyeceğinize inanabilirsiniz. Bu durum, kurban psikolojisinin gelişmesine zemin hazırlar.
4. Toplumsal ve Kültürel Faktörler: Toplumda yaygın olan bazı inanç ve değerler de kurban psikolojisini tetikleyebilir. Örneğin, belirli grupların sürekli olarak ayrımcılığa uğraması, bu gruplarda yer alan bireylerin kendilerini sürekli olarak mağdur hissetmelerine neden olabilir.
5.Manipülasyon: Bazı insanlar, mağduriyetin getirdiği dikkat ve kontrol duygusundan hoşlanabilirler. Hayatlarındaki koşullar üzerinde kontrolleri olmadığını hissetmelerine rağmen, başkalarından gelen onay ve sempati ile beslenirler. Diğer insanların kendilerine yardım etmelerini veya en azından onlar için üzülmelerini sağlayarak önemli ve kontrol sahibi oldukları duygusunu korumalarına yardımcı olabilmektedir.
Kurban Psikolojisinin Sonuçları Nelerdir?
Elbette ki kurban bilincine sahip olmanın bazı sonuçları bulunmaktadır. Bu zihniyete sahip olmayı sürdürdüğünüzde ortaya çıkabilecek en yaygın sonuçlardan bazılarını şu şekilde sıralayabiliriz:
- İncindiğinizi ve insanların sizi umursamadığını düşünmek
- Başarılı insanlara karşı kin beslemek
- Depresif, izole veya yalnız hissetmek
- Diğer insanların manipüle edildiğini veya suçlandığını hissetmesi nedeniyle ilişki sorunları veya iş yerinde problemler yaşamak
- Kendiniz hakkında kötü hissetmek veya kendine zarar veren davranışlarda bulunmak
- Dramayla besleniyormuş gibi hissetmek ve gerilemelerle karşılaştığınızda değişiklik yapmayı reddetmek
- Sürekli korku, üzüntü ve öfke gibi olumsuz duygular hissetmek
Kurban Psikolojisinde Olduğunuzu Nasıl Anlarsınız?
Kurban psikolojisinde olup olmadığınızı anlamak, bu durumdan kurtulmanın ilk adımıdır. Bu psikolojiye sahip olduğunuzu gösteren belirli işaretler ve davranışlar vardır. Kurban psikolojisinde olup olmadığınızı anlamanıza yardımcı olabilecek bazı göstergeleri aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:
- Sürekli Mağdur Hissetmek: Kendinizi sürekli olarak olayların kurbanı gibi hissedebilirsiniz. Her zaman başınıza gelen kötü şeylerin sorumluluğunu dış faktörlere veya diğer insanlara yüklüyor olabilirsiniz.
- Kendine Acımak: Kendinize sürekli olarak acıyorsanız ve bu durumun dışına çıkamıyorsanız, kurban psikolojisinde olabilirsiniz. Kendinizi “Bunlar neden hep benim başıma geliyor?” sorusunu sıkça soruyorken buluyor olabilirsiniz.
- Sorumluluk Almamak: Hayatınızdaki olumsuz durumlar için hiç sorumluluk almıyor ve yaşadığınız sorunlar için sürekli başkalarını suçluyor olabilirsiniz.
- Güçsüz ve Çaresiz Hissetmek: Kendinizi sürekli olarak güçsüz ve çaresiz hissediyor ve hayatınızdaki olumsuzluklar karşısında kontrolünüzün olmadığını düşünüyor olabilirsiniz.
- Olumsuz Düşünce Kalıpları: Sürekli olarak negatif düşünceler içindesinizdir. Geleceğe dair umutsuz ve olayların hep kötüye gideceğine inanıyorsunuzdur.
- Başarıları Küçümsemek: Kendi başarılarınızı önemsiz görüyorsunuzdur. Başarılarınızın şansa bağlı olduğuna inanıyor ve gerçek değerinizi takdir etmekte zorlanıyorsunuzdur.
- Başkalarının Onayına Bağlı Kalmak: Sürekli olarak başkalarının onayını arıyor ve kendi değerinizi başkalarının sizi nasıl gördüğüyle ölçüyor olabilirsiniz.
- Geçmişe Takılı Kalmak: Geçmişte yaşadığınız olumsuz deneyimlere sürekli olarak takılıyor olabilrisiniz. Geçmişteki travmalarınızın bugünkü hayatınızı kontrol etmesine izin veriyorsunuzdur.
- İlişkilerde Sorunlar: Sürekli olarak toksik ilişkiler yaşıyorsunuzdur. bu ilişkilerinizde sürekli olarak mağdur rolünde olabilirsiniz.
- Değişimden Kaçınmak: Değişimden korkuyor olabilirsiniz. Kendinizi hayatınızı iyileştirmek için adım atmaktan kaçınıyorken bulabilirsiniz.
Kurban Psikolojisinden Kurtulma Yöntemleri
- Farkındalık Geliştirin: Kurban psikolojisinden kurtulmanın ilk adımı, bu durumu fark etmektir. Kendinizi sürekli olarak kurban gibi hissettiğinizde, bu düşünce yapısının yaşamınızı nasıl olumsuz etkilediğini bilincine varın.
- Sorumluluk Alın: Yaşadığınız olumsuz durumlar karşısında sorumluluk almayı öğrenin. Her kötü olayda başkalarını suçlamak yerine, kendi davranış ve düşüncelerinizin bu durumu nasıl etkilediğini gözden geçirin.
- Özgüveninizi Geliştirin: Özgüveninizi artıracak aktivitelerle meşgul olun. Spor yapmak, yeni hobiler edinmek ya da kişisel gelişim kitapları okumak, özgüveninizi artırmak için etkili yöntemlerdir.
- Olumlu Düşünceler ve İnançlar Geliştirin: Olumlu düşünce ve inançlar geliştirmek, kurban psikolojisinden kurtulmanıza yardımcı olabilir. Pozitif düşünce teknikleri ve meditasyon gibi yöntemlerle, olumsuz düşüncelerin yerini daha pozitif ve yapıcı düşünceler alabilir.
- Profesyonel Destek Alın: Kurban psikolojisinden kurtulmak için bazen profesyonel yardım almayı düşünebilirsiniz. Psikoterapi, travmalarınızla başa çıkmanıza, özgüveninizi yeniden kazanmanıza ve daha sağlıklı düşünce yapıları geliştirmenize yardımcı olabilir.
- Destek Sistemleri Oluşturun: Kurban bilincinden özgürleşmeye çalışmak zaman zaman zor ve yorucu olabilmektedir. bu nedenle, güvendiğiniz insanlardan oluşan bir destek ağı kurun. Aile, arkadaşlar veya destek grupları, zor zamanlarda size yardımcı olabilir ve motivasyon sağlayabilir.
- Geçmişle Barışın: Geçmişte yaşadığınız travmalarla yüzleşin ve onları kabul edin. Geçmişi değiştiremeyeceğinizi kabul etmek, geleceğe odaklanmanıza yardımcı olur. Bu bilinçle kurban psikolojisinden özgürleşmeniz daha kolay bir hale gelir.
- Başkalarını Suçlamaktan Vazgeçin: Kurban psikolojisinden özgürleşmenin en zor ancak etkili yöntemlerinden birisi başkalarını suçlamaktan vazgeçmektir. ****Her olumsuz olayda başkalarını suçlamak yerine, kendi düşünce ve davranışlarınızı gözden geçirin. Bu farkındalık dolu yaklaşım, kontrolün sizde olduğunu hissetmenize yardımcı olur.
- Hedefler Belirleyin ve Çalışın: Kurban psikolojisinden özgürleşmenin bir diğer yolu da kendinize hedefler belirlemenizdir. Kendinize ulaşılabilir hedefler belirleyin ve bu hedeflere ulaşmak için çalışın. Hedefler, size amaç ve yön verir, kendinizi daha güçlü hissetmenizi sağlar.
Kurban psikolojisi, hayatımızda karşılaşabileceğimiz zorlu bir durumdur. Ancak, bu durumu fark etmek, sorumluluk almak, özgüven geliştirmek ve gerekirse profesyonel destek almak, bu psikolojiden kurtulmamıza yardımcı olabilir. Kendi hayatınızın kahramanı olmak, yaşamınızı daha olumlu ve kontrollü bir şekilde yönlendirmenizi sağlar. Unutmayın, her birey kendi hayatının başrolündedir ve bu rolü en iyi şekilde oynamak, sizin elinizdedir.
Kaynaklar:
https://www.betterup.com/blog/victim-mentality
https://www.verywellmind.com/what-is-a-victim-mentality-5120615
https://www.healthline.com/health/victim-mentality
Enerji çalışmaları ve daha fazlası için hazırlamış olduğum videolara buradan ulaşabilirsiniz.
Danışmanlık ve Eğitimlerim hakkında bilgi almak için benimle irtibata geçebilirsiniz.