Overthinking bir diğer adıyla aşırı düşünme son zamanlarda sıklıkla karşılaştığımız bir kavram. Bu yazıda sizlere kendi potansiyelimizi gerçekleştirmemizin önüne geçen bu durumun ne olduğundan ve başa çıkma yöntemlerinden bahsedeceğim.
Overthinking Nedir?
Overthinking (aşırı düşünmek) tekrarlayan, üretken olmayan düşünce sürecini ifade eder. Aynı düşünceyi tekrar tekrar yaşamanız veya o düşünce çerçevesinde endişelenmenizdir.
Üniversite seçimi yapmak, evlenmek, boşanmak, iş değişikliği, kariyer planlaması, çocuk sahibi olmak ve ülke değiştirmek gibi önemli kararlar almamız gereken durumlarda olası tüm sonuçları uzun uzun düşünürüz. Bu tür durumlarda her bir olasılığı düşünmemiz normaldir. Ancak bu derinlikli ve uzun düşünme durumu küçük ve çok da önemli olmayan kararlar alırken de sizi “ya şunu seçseydim?” gibi düşünmeye ittiğinde bir türlü harekete geçemiyor olabilirsiniz. Bu durum daha sonraki süreçlerde sizi zorluyor olabilir. İşte uzmanlar bu durumu overthinking (aşırı düşünme) olarak adlandırıyorlar.
Örneğin; her gün ne giyeceğinize, hangi kahveyi içeceğinize karar vermek gibi küçük durumlar söz konusu olduğunda düşünme süreniz uzuyor ve karar almak sizin için tam bir işkence halini alıyorsa o zaman bu duruma bir dur demenin vakti gelmiş demektir.
Hayatımızı derinden etkileyecek durumlarla ilgili konularda tüm olasılıkları düşünmek ve endişelenmek normaldir. Bu noktada daha önce yapılan çalışmalarla “overthinking (aşırı düşünme)” ve gelecek için duyulan “endişe” arasındaki fark da kanıtlanmıştır.
Aşırı Düşünmenin Olumsuz Etkileri
Overthinking (aşırı düşünme)nin yaşam kalitemizi etkileyen yönlerini şu şekilde sıralayabiliriz
Anksiyete: Son derece endişeli insanlar aslında her bir ayrıntıyı düşünürler. Beyinlerinde her bir olasılıkla ilgili ne olacağına dair bir sürü senaryo yaratırlar. Belirli bir konu hakkında fazla düşünmek korku, endişe ve stres gibi olumsuz duygulara kapılmayı kolaylaştırır. Şimdiki anda olmanızı engelleyen faktörlerden biri ise gelecek kaygısıdır. Çok fazla kaygı sizi zihinsel olarak bitkin hale getirebilir. Kısacası yaşamınız, düşüncelerinizin yarattığı duygularınızın içinde hapsolduğu için kendinizi yorgun ve bazen depresif hissetmeniz mümkündür.
Depresyon: Öncelikle temel bir ayrım yapalım. Anksiyete gelecek için endişelenmekten kaynaklanırken depresyon geçmiş hakkında endişelenmektir. Özünde depresyon, geçmişinizi tekrar tekrar düşünmenizden kaynaklanır, bu da sizi çok mutsuz edebilir. Depresyondaki insanların öğrenmesi gereken en büyük ders, kimsenin geçmişi değiştiremeyeceğidir. Yapabileceğimiz en iyi şey, deneyimlerinizden ders çıkarmak, daha güçlü ve daha bilgili bir zihinle yaşamınıza devam etmektir.
Uykusuzluk (insomnia): Çok yorgun olduğunuz ama sürekli olarak bir şeyleri düşünmekten uyuyamadığınız oldu mu? Yatağınızda dönüp durduğunuz, yatağınızın sizi dinlendiren bir yer olmaktan çıkmasının psikolojik sebeplerinden biri de aşırı düşünmektir. Yastığa başınızı koyduğunuzda düşüncelerinizle daha fazla baş başa kalma imkanını elde ediyorsunuz. Ancak beyninizin içinde cirit atan bu düşüncelerle yine de kendinizi uyumaya zorluyorsunuz. Aslında uykudan tamamen uzaklaşıyorsunuz çünkü uykuya geçme durumunu zihniniz yönetmez. Uyku bedenen ve zihnen tamamen rahatladığınızda size gelir. Uykusuzluk veya uykudan kısa süre içerisinde uyanma yaşam kalitenizi olumsuz yönde etkileyecek ve stresinizi artıracaktır.
Karar Alamama: Fazla düşünmek, karar verenizi zorlaştırabilir. Genellikle insanlar bir şeyin doğru veya yanlış gidebileceği binlerce yol düşünür ama bir şeyler ters giderse diye karar vermekten korkar. Bir iş kurmak, bir YouTube kanalı açmak veya evlenme teklif etmek için düşünmeye devam ediyorsunuz ve bu aşırı düşünme durumu olumsuz ihtimalleri gözünüzde büyütmenize sebep olarak herhangi bir eylemde bulunmanızı engelliyor. Hayır cevabı alabilir, işinizde başarısız olabilir ve YouTube kanalınız abone kaybedebilir. Hayat böyledir, harekete geçmezseniz ne olacağını asla bilemezsiniz.
Aşırı Düşünmeyi Nasıl Durdurabilirsiniz?
Birçok insan kendine “Neden bu kadar fazla düşünüyorum?” diye soruyor ve asla bir cevap bulamıyor. Ancak aşırı düşünmenin sonucu olan stres ve endişe duygulardır ve duygularınızı kontrol edebilirsiniz.
1. Anı Yaşayın
Overthinking (aşırı düşünme) durumunun önüne geçmenin ilk ve en önemli yöntemidir. Anı yaşamak kolay değildir ancak öğrenilebilir. Zihninizin kontrolünü elinize alabilir ve olumsuz duygulardan özgürleşebilirsiniz. Anda kalmanızı sağlayacak meditasyon, yoga, spor yapmak, şükretmek gibi uygulamaları hayatınıza yerleştirebilirsiniz.
2. Duygularınızı Kontrol Edin
Anı yaşamak, olumsuz duygularınızı gömmeniz gerektiği anlamına gelmez. Duygularınızı kontrol altına alabilmek için için onları kabul etmeniz ve temel nedenlerini belirlemeniz gerekir. Endişeli hissettiğinizde, daha derine inin. Bu genellikle hayatınızın kontrolünün sizde olmadığını hissetmek veya olmak istediğiniz şekilde ilerlememek gibi daha büyük korkularınızla yüzleşmenizi sağlar. Aşırı düşünmenizin temel nedenlerinin farkında olursanız önüne geçebilirsiniz.
3. Sonuca Odaklanın
Stresinizin ve endişenizin gerçek nedenlerini belirlediniz, ancak esas iş şimdi başlıyor. Aşırı düşünmeyi nasıl durduracağınızı öğrenmenin tek yolu hayatınızın kontrolünü ele almaktır. Overthinking durumuna iş stresi neden oluyorsa, kariyerinizi gözden geçirin. Hayatta olmak istediğiniz yerde değilseniz, oraya gidebilmek için kendinize hedefler belirleyin. Bunlar büyük hamleler ve cesaret isterler. Unutmayın: Gerçekliğinizi sizden başka kimse kontrol edemez!
Anda kalmanızı sağlayacak meditasyonlar ve çok daha fazlası için hazırlamış olduğum videolara buradan ulaşabilirsiniz.
Danışmanlık ve Eğitimlerim hakkında bilgi almak için benimle irtibata geçebilirsiniz.
